سکونتگاههای غیر رسمی در شهریار
اسكان غير رسمي، بخشی غیر متعارف از زندگي شهري است كه در غالب جهات از جمله : سياسي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، كالبدي، حقوقي، و نحوه شكل گيري با بخش هاي مجاور خود تفاوت اساسي دارد.
مسكن هاي غير معمول - خيابانها و كوچه هاي تنگ و باريك، مشكلات زيست محيطي و بهداشتي، فزوني و تراكم بالاي جمعيت، فقر فرهنگي و آسيب پذيري بالا در برابر حوادث طبيعي به خصوص سیل و زلزله - سطح پايين برخورداري از امكانات و تسهيلات زندگي، عدم برخورداري از امكانات، تأسيسات و خدمات شهري، اشتغال غالب در مشاغل غير رسمي، تصرف غير قانوني زمين و ... از ويژگيهاي اسكان غير رسمي مي باشد.
منازل و معابر غیر استاندارد مشکل عمده حاشیه نشینی در اطراف شهریار


زندگي حاشيه اي از يك سو مي تواند تهديدها و مسائلي براي نظام شهري ايجاد كند و از سوي ديگر زندگي حاشيه اي و در حاشيه ماندن مسائل و مشكلات عديده اي براي مناطق به دنبال داشته است.
مهمترين مشكلات زندگي خانوادگي در محلات حاشيه نشين عبارتند از:
۱- بيكاري و نداشتن شغل دائم سرپرست خانوار
۲- نداشتن خانه و مسكن مناسب؛
۳- ناهنجاری های اجتماعي و فرهنگي دراين محلات؛
۴- عدم توانایی شهرداري ها در تامین امكانات رفاهي و تفريحي براي فرزندان حاشیه نشینان؛
۵- اعتياد،
۶- آسفالته نبودن كوچه ها،
۷- كمبود بهداشت و سرپوش نبودن کال خروجی و فاضلاب هاي محله؛
۸- كمبود امكانات رفاهي، فرهنگي و آموزشي،
۹- لوله كشي های قاچاق وبه دنبال آن ترکیدگی دائمی لوله ها؛
۱۰ - شلوغي محله ها؛ تراكم جمعيتي زياد، بافت های چند قومي ازجمله این معضلات هستند.
مهمترین علل تمایل به زندگی حاشیه نشینی
۱- کمی در آمد روسای خانوار و بالا بودن بهای زمین و هزینه ساخت و ساز رسمی و گرانی اجاره بها
۲- دافعه های مبدا از جمله درآمد کم و نداشتن زمین که موجب گریز از زادگاهها و سرازیر شدن به سوی شهر ها می شود و به دنبال آن هزینه های بالای زندگی شهری موجب پدید آمدن کانونهای حاشیه نشینی می شود.
۳ – اگر شهرها بصورت مناسب منطقه بندی و توسعه نیابند زمینه برای ساخت و ساز های غیر مجاز فراهم شده و محلات زاغه نشینی بوجود خواهد آمد. همچنین چنانچه زمینهای مناسب برای خانه سازی به کاربری صنایع و یا دیگر موارد کاربری اختصاص یابد ممکن است محلات فقر نشین شکل بگیرند.
۴– مهاجرت، از عوامل موثر در شکل گیری حاشیه نشینی است.
مهاجرت اعم از مهاجرت افراد از روستاها و شهر های کوچک به شهر های بزرگ و نیز مهاجرت افراد از هسته داخلی شهر به حواشی آن می باشد.
۵- در شکل گیری مناطق حاشیه نشینی و گسترش آن نقش و تاثیر عملکرد ادارات و دستگاههای دولتی و عمومی را نیز نباید نادیده گرفت.
پیشنهاد و راهکارها جهت افزایش امکانات به حاشیه نشینان
۱- ارتقاء کیفیت سکونت از طریق اعطاء برخی امکانات و تسهیلات و سعی در تطبیق منازل و محلات با اصول و معیارهای شهرسازی صورت پذیرد. سرمایه گذاری در این مناطق به صورت تبرعی و بدون هیچگونه چشم داشت و بدون توجه به توجیه اقتصادی و درآمدزایی برای دستگاههای مربوط از جمله شهرداریها صورت پذیرد.
۲- احداث معابر و گذرگاهها در این مناطق که امکان دسترسی آسان و فوری پلیس و نیروهای انتظامی و امنیتی و اکیپ های امداد مثل خودروهای آتش نشانی و اورژانس و غیره را فراهم نماید.
۳- ایجاد روشنایی کافی در کوچه ها و معابر. تجربه نشان داده که در مکانهای تاریک امکان ارتکاب جرم از جمله سرقت و جرح و قتل بیشتر از مکانهای روشن است و وجود روشنایی کافی در این مناطق خود فی النفسه عامل و رادعی در ارتکاب جرایم ذکر شده خواهد بود.
۴- شناسایی ارازل و اوباش و مجرمین سابقه دار این مناطق و تشکیل شناسنامه برای نامبردگان و تحت کنترل قرار دادن آنها از طریق احضارهای اتفاقی به مراجع انتظامی.
۵- بالا بردن ضریب امنیتی مناطق یاد شده توسط مراجع انتظامی و امنیتی از طریق ایجاد کلانتریها و مراکز انتظامی و حضور مرتب گشت های سیار در محلات و معابر.
۶-تعطیلی سریع مراکز صنفی فاقد مجوز و پروانه کسب و الزام آنها جهت اخذ مجوز و پروانه کسب و الزام آنها جهت اخذ مجوزهای لازم و سپس نظارت کامل و دقیق نسبت به فعالیت مراکز یاد شده و برخورد قاطع با افراد متخلف توسط واحدهای اماکن عمومی نیروی انتظامی.
۷- زیباسازی ظواهر ساختمانها و بناهای موجود در این مناطق چرا که ثابت شده مسکن بد و کثیف تاثیر در وقوع جرم دارد.
۸- ایجاد فضاهای تفریحی و فراغتی سالم جهت پرکردن اوقات فراغت ساکنین مناطق حاشیهنشین.
۹- بازرسی و نظارت کافی کارشناسان بهداشت و محیط زیست ازمناطق حاشیه نشین و جلوگیری از انجام اقدامات علیه بهداشت عمومی و محیط زیست.
۱۰- در تصویب طرحها و برنامه های و پروژه های مهم شهری از نظریه جامعه شناسان، حقوقدانان و علی الخصوص جرم شناسان استفاده شود.
۱۱- پیشنهاد راهکارهایی جهت پیشگیری و کاهش جرایم در مناطقی که هنوز حاشیه نشینی در آن رواج نیافته ولی مستعد برای حاشیه نشینی می باشد.